ደብረ ዘይት:- የዐቢይ ጾም አምስተኛ እሑድ የጌታችን ዳግም መምጣትና የዘመኑ ምልክት የሚነገርበት ቀን በመሆኑና   ጌታችን ስለ ዓለም መጨረሻና ስለ መምጣቱ ምልክት የተናገረው በደብረ ዘይት ተራራ ላይ በመሆኑ ዕለቱ ደብረ ዘይት እየተባለ ይጠራል። (ማቴ.24÷ 3)

ቅዱስ ያሬድ ዕለቱን ደብረ ዘይት ብሎ መሰየሙ ብቻ ሳይሆን በዕለቱም ያቀረበው ዝማሬ እንዲህ የሚል ነው፡-
“ወአመ ምጽአቱሰ ለወልደ እጓለ እመሕያው ይትከወስ ኲሉ ኃይለ ሰማያት ወምድር አሜሃ ይበክዩ ኲሎሙ ኃጥአነ ምድር ወይወርድ እግዚእነ እምሰማይ ዲበ ምድር በትእዛዙ ወበቃሉ ወበአእላፍ መላእክቲሁ በንፍሐተ ቀርን ዘእም ኀበ እግዚአብሔር ይምሐረነ አብ በይእቲ ሰዓት እሞተ ኃጢአት እስመ ገባሬሕይወት”

ትርጉም፡-
“የሰው ልጅ በሚመጣበት ጊዜ የሰማይና የምድር ሠራዊት ሁሉ ይነቃነቃል። ያን ጊዜ በምድር የሚኖሩ ኃጢአተኞች ሁሉ ያለቅሳሉ፡፡ጌታችንም ከአእላፍ መላእክት ጋር በትእዛዙና በቃሉ መሠረት ከሰማይ ወደ ምድር ይወርዳል። የእግዚአብሔር መለከትም ይሰማል፡፡ በዚያች ሰዓት እርሱ ያድነን። እርሱ የሕይወት ባለቤት ነውና።” በማለት ቅዱስ ያሬድ የዘመረው የማቴዎስ ወንጌል ምዕራፍ 24  ላይ ያለውን ነው።

ጌታችን መድኃኒታችን ኢየሱስ ክርስቶስ የሚመጣው ከአሁን በፊት በመጣበት መንገድ  በትሕትና ሳይሆን በልዕልና በአጭር ቁመት በጠባብ ደረት ሳይሆን በምልዓት በስፋት በግርማ መለኮት በክበበ ትስብእት ነው። በከብቶች በረት ሊጣል ሳይሆን በደመና በዙፋን ተገልጦ ይመጣል። ስምዖን አረጋዊ እንደ ታቀፈው  ሳይሆን፣ ሰማይና ምድር የማይችሉት ሆኖ ። ከእናቱ ጡትን እየለመነ ሳይሆን፣ ለፍጥረት ሁሉ  ዋጋ ለመስጠት ። ከሄሮድስ ፊት የሚሸሽ ሆኖ  ሳይሆን፣ ሰማይና ምድር ሲያዩት ከፊቱ  የሚሸሹለት  ሆኖ  ይመጣል ። የጌታችን ዳግም ምጽአት ፡-

1. የጸሎታችን መልስ ነው።
2. የፍጥረት የምጥ ዕረፍት ነው።
3. የዘመናት ናፍቆት መልስ ነው።
4. የተስፋችን ፍጻሜ ነው።
5. የእምነታችን ክብር ነው።
6. የአዲስ ዓለም ጅማሬ ነው።
7. የዘላለም ሕይወት መክፈቻ ነው፡፡

1.  የጸሎታችን መልስ ነው:-

ብዙ ሰዎች ክርስቶስ ዳግም ይመጣል ሲባሉ ይፈራሉ። ፍርሃታቸው ግን ለንስሐ አያዘጋጃቸውም። የጌታችን መምጣት ግን የጸሎታችን መልስ ነው። የምንፈራውና ይቅርብን የምንለው ሳይሆን በየዕለቱ “መንግሥትህ ትምጣ” እያልን የምንጸልይበት ትልቅ ርዕሳችን ነው። የዚህ ዓለም መንግሥት በግፍ ተጀምሮ በግፍ የሚጠናቀቅ፣ በውሸትና በሐሰተኛ ተስፋ ሰውን የሚያደክም፣ በጭካኔ ሲወዳደር የሚኖር፣ ደም በደም የሆነ መንገድ ነው። በዚህ ክፉ ሥርዓት የተጨነቁ ሁሉ ጽድቅና ሰላም የነገሠባትን የክርስቶስን መንግሥት ይናፍቃሉ (ሮሜ.14÷17) ። የክርስቶስ መንግሥቱ የምትገለጠው ጌታችን ምድራውያን ነገሥታትን አሳልፎ ንጉሠ ነገሥት ሆኖ በሚነግሥበት በዳግም ምጽአቱ ነው። ዳግም ምጽአቱ ምድራዊውን ሥርዓት አሳልፎ አንድ መንግሥትን በሁሉ የሚያፀና ነው።

2. የፍጥረት ምጥ ዕረፍት ነው:-

ሐዋርያው ጳውሎስ፡- “ የፍጥረት ናፍቆት የእግዚአብሔርን ልጆች መገለጥ ይጠባበቃልና” ይላል። (ሮሜ.8÷19)ዳግመኛም “ፍጥረት ሁሉ እስከ አሁን ድረስ አብሮ በመቃተትና በምጥ መኖሩን እናውቃለንና” ይላል ቁ.22) ። በሰው ኃጢአት የተጨነቀው ሰው ብቻ ሳይሆን ፍጥረት በሙሉ ነው። እንስሳቱ አራዊቱ ሁሉ የሰውን ኃጢአት ቅጣት እየተካፈሉ ነው። እነዚህ ሁሉ የሚያርፉት ክርስቶስ ልጆቹን በክብር በሚገልጥበት በምጽአቱ ቀን ነው። ስለዚህ ፍጥረት ሳይወድ በግድ የሰውን ማረፍ ይናፍቃል። የራሱም ዕረፍት ነውና። ዛሬ በብዙ ነገር እናለቅሳለን። ብዙ ጭንቀቶችም ከበውን እንኖራለን። የክርስቶስ መምጣት ግን የፍጥረት ምጥ ዕረፍት ነው።

3.  የዘመናት ናፍቆት እርካታ ነው:-

“ አሜን ጌታ ኢየሱስ ሆይ ና” (ራእ.22÷20)። ዮሐንስ በራእዩ ስለሚመጣው የዘመናት ጣር ካየበኋላ የዚህ ሁሉ ማብቂያው ምንድነው? ብሎ ሲያስብ የጌታ መምጣት እንደሆነ ተረዳ። ስለዚህም ማራናታ አለ። የጌታችን መምጣት የመከራው ድንበር ነው። በመጀመሪያው  ምጽአቱ ሞት እንደ ተገደበ፣ በዳግመኛ ምጽአቱም መከራ ገደብ ያገኛል።

4.  የተስፋችን ፍጻሜ ነው:-

የምንጠባበቃቸው ብዙ ተስፋዎች ቢኖሩም ትልቁ ተስፋችን ክርስቶስ ነው፡። የምንጠብቃቸው ነገሮች ቢሆኑልን እንኳ ሌላ መመኘታችን አይቀርም። ክርስቶስ ከመጣልን ግን ምንም እንዳያምረን ለዘላለም ያረካናል። ሐዋርያው ቀዱስ ጳውሎስ፡- “የተባረከው ተስፋችንን እርሱም የታላቁን የአምላካችንንና የመድኃኒታችን የኢየሱስ ክርስቶስ ክብር መገለጥ እየጠበቅን ራሳችንን በመግዛትና በጽድቅ እግዚአብሔርንም በመምሰል በአሁኑ ዘመን እንድንኖር ያስተምረናል” (ቲቶ.2÷12 13) ይላል። ሰዎች ተስፋ ካላቸው ራሳቸውን ከሚጎዳ ነገር ይከላከላሉ። እንዲሁም ክርስቶስ ተስፋቸው የሆነ ይቀደሳሉ በኃጢአት መጫወት ተስፋ መቁረጥ ነው። የክርስቶስ ምጽአት የተስፋችን ፍጻሜ ነው። ለቤተ ክርስቲያን የቀረላት ተስፋ የክርስቶስ መምጣት ነው።

5.  የእምነታችን ክብር ነው:-

ጌታችን ዳግመኛ የሚመጣው በናቀን ዓለም ፊት እምነታችንን ሊያከብር ነው፡ የዘበቱብንና ያስጨነቁን ለዘላለም ያፍራሉ፡፡ዛሬ ቃሉን የረገጡ፣ ያን ቀን ፍርዱን መርገጥ አይችሉም። የእግዚአብሔር ልጆች የሆንም በዚያን ቀን በዘላለም ክብር ተውበን  እረኛችንን ተከትለን  ወደ ዘለዓለም  ደስታ  እንገባለን።

6.  የአዲስ ዓለም ጅማሬ ነው:-

በዮሐንስ ራእይ ላይ እንደ ተጻፈው “አዲስ ሰማይና አዲስ ምድርን አየሁ ፊተኛው ሰማይና ፊተኛይቱ ምድር አልፈዋልና ባሕርም ወደፊት የለም” ይላል (ራእ.21÷1) ። አዲስ ነገር የሚያስፈልገው ፊተኛው ሲያረጅ ነው። ያረጀ ነገር መልኩ የወየበ፣ ጉልበቱ ያለቀ፣ ወደፊት ሊጠቅም የማይችል ነው። አሁን ፍጥረት አርጅቷል። በረዶ እየቀለጠ፣ የምድር ሙቀት እየጨለመ፣ መሬቱ ማዳበሪያ እየፈለገ፣ ሰውም በብዙ መድኃኒት እየኖረ ነው። ይህ የማርጀት ምልክት ነው። ይህን ሁሉ አዲስ የሚያደርገው የክርስቶስ መምጣት ነው። ሰውም ሞት ላይዘው በትንሣኤ፣ የሚመጣው ዓለምም ማርጀት ላያገኘው በአዲስነት ይኖራል።

7.  የዘላለም ሕይወት መክፈቻ ነው:-

ጌታችን ሲመጣ ዘላለማዊት የምትሆን መንግሥተ ሰማያት ትከፈታለች። ዛሬ በክርስቶስ ያመኑ በበጎ ሥራ የፀኑ አማንያን በጊዜያዊ ማረፊያቸው በገነት ይኖራሉ። ገነት ጊዜያዊ የነፍሳት ማረፊያ ናትና። ክርስቶስ ሲመጣ ገነትና ሲኦል ያልፋሉ። መንግሥተ ሰማያትና  ገሃነመ እሳት ይከፈታሉ (ማቴ. 25÷34.41) ።
ዘለዓለማዊው  ርስትም  ይከፈታል። ዘወትር አዲስ የሆነውን ጌታ እያየን በዘላለም ደስታ እንኖራለን።
የጌታችን መምጣት ብዙ ትርፎች ያሉት ወደማይነገርም ክብር የምንገባበት ነው። ዛሬ በዓለም ላይ የምናየው መከራና ሰቆቃ የምጽአቱ ዋዜማ ነው። ይህ ሁሉ ጭንቅ በክርስቶስ መምጣት ይጠናቀቃል።

የእግዚአብሔር ፍቅርና  ሰላም ከሁላችን ጋር ይሁን
አሜን ።

የዘመነ ስብከት ሁለተኛው ሰንበት ‹‹ብርሃን›› ይባላል፡፡ ነቢያት የነፍሳችን ብርሃን ይወለዳል ብለው ስለመስበካቸው፣ እውነተኛ ብርሃን ይመጣል ብለው ሰለማስተማራቸው የሚታሰብበት ሲሆን በዚሁ ዕለት ኢየሱስ ክርስቶስ አማናዊ ብርሃን መሆኑ ይሰበካል፤ ይዘመራልም፡፡ ከዚሁ ጋር ዘመነ ብሉይ መከራ ሥጋ፣ መከራ ነፍስ የጸናበት የሰው ልጅ ብርሃን ከሆነው አምላክ ጋር የተራራቀበት ስለነበር ነቢያት የነበሩበትን ያን ዘመን ጨለማ ብለው በመግለጥ የነፍሳችን ብርሃን ይወለዳል፣ እውነተኛ ብርሃን ይመጣል ብለው ስለመስበካቸው የሚታሰብበት ቀን/ሳምንት/ ነው። በዚህ ሳምንት ከዳዊት እስከ ፍልሰተ ባቢሎን የነበረው ዘመን ( 14 ትውልድ) ይታሰብበታል፡፡

ነቢያት የአምላክን ማዳን ከአስተማሩባቸውና፣ ከገለጡባቸው መንገዶች አንዱ ብርሃን ነው፡፡ ልበ አምላክ ክቡር ዳዊትም ወደ ትክክለኛው መንገድ የሚመራ ብርሃን ወደ ዓለም እንዲመጣ “ብርሃንህንና ጽድቅህን ላክ” (መዝ 42፡3) በማለት ይጸልይ ነበር፡፡ ይህም ማለት ብርሃን፣ ጽድቅ፣ እውነት የሆነውን ልጅህን (ወልድን) ላክልን፤ እርሱ መርቶ ወደ መንግሥተ ሰማያት ያስገባን ዘንድ ማለት ነው (ኢሳ 49)፡፡

ወንጌላዊው ቅዱስ ዮሐንስ ‹‹ለሰው ሁሉ የሚያበራው እውነተኛው ብርሃን ወደ ዓለም መጣ›› ብሎ እውነተኛ ብርሃን ስለሆነው ስለ ኢየሱስ ክርስቶስ ብርሃንነት አስረግጦ ይነግረናል፣ (ዮሐ 1፡1-11)፡፡ ጌታችንም በመዋዕለ ስብከቱ ‹‹እኔ የዓለም ብርሃን ነኝ፤ የሚከተለኝ የሕይወት ብርሃን ይሆንለታል እንጂ በጨለማ አይመላለስም›› (ዮሐ 8:12) ብሎ ስለ እርሱ እውነተኛ ብርሃንነትና አምላክነት በሚገባ አስተምሯል፡፡

በዚህ ዕለት ‹‹ከብርሃን የተገኘ ብርሃን›› እንዲሁም ‹‹የማይነገር ብርሃን›› የተባለ ኢየሱስ ክርስቶስ እውነተኛ ብርሃን መሆኑ አስረግጦልናል፡፡ ‹‹ብርሃን ወደ ዓለም መጣ›› ብሎ ቅዱስ ያሬድ እንዳስተማረን። ቅዱስ ኤፍሬምም በሰኞ ውዳሴ ማርያም ‹‹በዚህ አለም ለሚኖሩ ሰዎች ሁሉ የምታበራ እውነተኛ ብርሃን ስለሰው ፍቅር ወደ አለም የመጣህ፤ ፍጥረት ሁሉ በመምጣትህ ደስ አለው፡፡ አዳምን ከስሕተቱ አድነኽዋልና፡፡ ሔዋንንም ከሞት ጻዕረኝነት ነጻ አድርገኃታልና። የምንወለድበትን መንፈስ ሰጠኽን፤ ከመላዕክት ጋርም አመሰገንህ›› በማለት እኛም አባቶቻችንን አብነት አድርገን የሕይወታችን ብርሃን የሆነውን አምላካችን መድኃኒታችን ኢየሱስ ክርስቶስን እናመሰግናለን፡፡

እውነተኛ ብርሃን ኢየሱስ ክርስቶስ ብርሃነ ረድኤቱን ይላክልን ፣ አሜን ፣

በስመአብ ወወልድ ወመንፈስ ቅዱስ አሐዱ አምላክ አሜን።

የተወደዳችሁ በዓለም ዙሪያ ያላችሁ ምእመናን ወምእመናት እንኳን ለጾመ ነቢያት በሰላም አደረሳችሁ አደረሰን !!

“ጾምሰ ተከልዖተ ብእሲ እመብልዕ በጊዜ ዕውቅ በውስተ ሕግ እንዘ ይትኤዘዝ ለዘሐገጎ ለሥርየተ አበሳ ወብዝኀ ዕሤት ፈቃዶ ኪያሁ ከመ ያድክም ኃይለ ፍትወት ወትትአዘዝ ለነፍስ ነባቢት።” ይኽም ማለት ጾምስ በሕግ ውስጥ በታወቀው ጊዜ የሰው ከምግብ መከልከል ነው። በደሉን ለማስተስረይ ዋጋውን ለማብዛት እርሱን ወድዶ ሕግን ለሠራለት እየታዘዘ የፈቲውን ኃይል ያደክም ዘንድ ለነባቢት ነፍስም ትታዘዝ ዘንድ። (ፍት. ነገ.ፍ.መ. አንቀጽ ፲ ወ ፭ቱ ቁጥ ፭፻፺፬)

የቤተ ክርስቲያናችን የሕግ መጽሐፍ እንደሚያስረዳን ጊዜ ወስኖ ወቅት ለይቶ አዋጅ አውጆ ቀኖና ሠርቶ ንስሐ ገበቶ መጾም እንደሚገባ በዚህም በረከት እንዳለው እንረዳለን። ነቢዩ ኢዩኤልም እንዲህ ይለናል፦

” አሁንስ፥ ይላል እግዚአብሔር፥ በፍጹም ልባችሁ፥ በጾምም፥ በልቅሶና በዋይታ ወደ እኔ ተመለሱ። ልባችሁን እንጂ ልብሳችሁን አትቅደዱ፤ አምላካችሁም እግዚአብሔር ቸርና መሐሪ፥ ቁጣው የዘገየ፥ ምሕረቱም የበዛ፥ ለክፋትም የተጸጸተ ነውና ወደ እርሱ ተመለሱ። የሚመለስና የሚጸጸት እንደ ሆነ፥ ለአምላካችሁም ለእግዚአብሔር የእህልና የመጠጥ ቁርባን የሚሆነውን በረከት የሚያተርፍ እንደ ሆነ ማን ያውቃል? በጽዮን መለከትን ንፉ፥ ጾምንም ቀድሱ፥ ጉባኤውንም አውጁ፥ ሕዝቡንም አከማቹ፥ ማኅበሩንም ቀድሱ፥ ሽማግሌዎቹንም ሰብስቡ፥ ሕፃናቱንና ጡት የሚጠቡትን አከማቹ፤ ሙሽራው ከእልፍኙ፥ ሙሽራይቱም ከጫጉላዋ ይውጡ፣” ኢዩ ፪ ፥ ፲፪ – ፲፮

ኦርቶዶክሳዊት ተዋሕዶ ቤተ ክርስቲያን ይህንኑ የነቢያትንና የሐዋርያትን ቃል መሠረት በማድረግ በአዋጅ ከደነገገቻቸው አጽዋማት አንዱ ጾመ ነቢያት (ጾመ ስብከት) (ጾመ ልደት) ተብሎ የሚጠራው ጾም ነው። የዚህ ጾም መሠረት ነቢያት አስቀድመው ስለ ጌታ ወደዚህ ዓለም መምጣት፣ ትንቢት ተናግረው፣ ሱባኤ ቆጥረው ፣ አንስእ ኀይለከ፣ ፈኑ እዴከ፣ስልጣንህን ግለጥ ልጅንህንም ላክልን እያሉ ነገረ ልደቱን (ርደቱን) በመጠባበቅ የጾሙት ጾም ነው ቤተ ክርስቲያንም ቅዱሳን ነቢያትን አብነት በማድረግ ትጾማለች ።

በዚህም መሠረት ቅዱሳን ነቢያት ኢሳይያስ፣ ኤርምያስ፣ ሚልክያስና ሌሎችም የጌታችን የአምላካችን የመድኃኒታችን የኢየሱስ ክርስቶስን ልደት አስቀድመው በትንቢት ሲገልጹ በጾም፣ በጸሎትና በሱባኤ ነበር። በአጽዋማትና በበዓላት ቀኖናችን መሠረት እነርሱ ተስፋ አድርገው ድኅነቱን ለማየት፣ ቃሉን ለመስማት በትንቢት ተስፋ ያደረጉትን እኛ እንድናየው እንድንሰማው ስለፈቀደልን። ተስፋህን ለመፈጸም፣ ማዳንህን ለማየት፣ ቃልህን ለመስማት ያበቃኸን አምላካችን የልደትህ በረከት ተካፋዮች አድርገን፤ ደስም እናሰኝህ ዘንድ መላእክት በምድር ሰላም ለሰውም እርቅ ሆነ (ሉቃ ፪ ÷ ፲፬) ብለው እንዳመሰገኑህ እኛንም የሰላም ሰዎች አድርገን በኃጢአት የረከሰ ፣ሰውነታችንን፣ በክፋት የደነደነ ልቡናችንን በተንኮል የታጠረ ሕይወታችንን ከኃጢአት ከበደል አንጻን፣ በመሐሪነትህ፣ ማረን፣ ይቅር በለን፣ የቀደመ በደላችንን አታስብብን፣ ይቅርታህ ፈጥኖ ይደረግልን፣ በማለት እንጾማለን።

አባቶቻችን በደነገጉት የበዓላትና የአጽዋማት ቀኖና መሠረት የነቢያት ጾም አርባ ቀን እንዲሆን ደንግገዋል። ፵ው ቀን ጾመ ነቢያት፤ ፫ቱ ቀናት ጾመ አብርሃም ሶርያዊ፤ ፩ ቀን ጾመ ገሐድ በመባል ለ፵፬ ቀናት ይጾማል፣ (እንጾማለን)። የገና ጾመ ገሐድ ከጾሙ ተያይዞ የተቀመጠ እንጂ ለብቻው የተቀመጠ ባለመሆኑ አንዳንድ ሰዎች የገና ገሐድ የለውም ሲሉ ይሰማል ነገር ግን በፍትሕ መንፈሳዊ እንደተገለጠው እስከ የዓርብ ፀሐይ፣ (እስከ ይሠርቅ ኮከብ) በማለቱ ይታወቃል። ፍ.መን. አንድምታ አንቀጽ ፲፭ ÷ ፭፻ ፷፰

ስለዚህ « እስመ ተሐነጽክሙ ዲበ መሠረተ ሐዋርያት ወነቢያት እንዘ ክርስቶስ ርእሰ ማእዘንተ ሕንጻ። ዘቦቱ የኀድር ኵሉ ሕንጻ ወይጸንዕ ጽርሐ መቅደሱ ለእግዚአብሔር ፥ ወአንትሙሂ ቦቱ ተሐነጽክሙ ማኅደረ እግዚአብሔር በመንፈስ ቅዱስ።
፦ በሐዋርያትና በነቢያት መሠረት ላይ ታንጻችኋል፥ የማዕዘኑም ራስ ድንጋይ ክርስቶስ ኢየሱስ ነው፤  በእርሱም ሕንጻ ሁሉ እየተጋጠመ በጌታ ቅዱስ ቤተ መቅደስ እንዲሆን ያድጋል፤ በእርሱም እናንተ ደግሞ ለእግዚአብሔር መኖሪያ ለመሆን በመንፈስ አብራችሁ ትሠራላችሁ።  (ኤፌሶን ፪ ፥ ፳  ) ብሎ ብርሃነ ዓለም ቅዱስ ጳውሎስ እንዳስተማረን ሁላችንም አባቶቻችን ነቢያትን እና ሐዋርያትን አብነት አድርገን በመጾም በመጸለይና በመስገድ በመመጽወት ለሌሎች በመራራት ራስን በመግዛት ልብንና ሕሊናን በማንጻት ያለኝ ይበቃኛል በማለት ቂም በቀልን በማራቅ፣ ከክፋትና ተንኮል፣ ምቀኝነት በመራቅ በንጹሕ ልብ ጾመን በረከት እንድናገኝ አምላካችን ይርዳን የአባቶቻችን በረከት አይለየን ለሀገር፣ ለወገን ፣ሰላሙን ይላክልን ፣

ሰላመ እግዚአብሔር አይለየን አሜን
ይቆየን
አባ ቀለመወርቅ